top of page
ՆԵՐՔԻՆ ՀԱՆԴԻ ԱՌԱԾ-ԱՍԱՑՎԱԾՔՆԵՐԸ
- Աբուռը շան առաչն ըն քցալ, կերալ չի:
- Ախչիկը անկտրել ծմերուկ ա:
- Ախչկանը փափախավ թխալ ըս, վեր չընգալ, մարթի տոր:
- Ախպերն ախպոր մըեսը ուտում ա , ոսկըռը տեն չի քցում:
- Ասովի խոսկն ու ածովի վըեղը մին ա:
- Ահելի աշկավ ախչիգ օզե, ջահելի աշկավ՝ ծի:
- Աղն ա կերալ մատաղը:
- Աղվեսը էրկու վըենա վըն ա թալան ընգնում:
- Աղվեսեն հըվերեն յըրա պահակըն տըրալ:
- Ամագս տափավն ա տվալ:
- Ամեն թոխպան թոռ չի կյամ:
- Ամեն պեն ուրան վախտն օնե:
- Ամեն վախտ կետը քաթա չի պերի:
- Ամեն վախտ կետը կերան չի պերի:
- Ամեն խոխա ուրա ղսմաթն օնե:
- Ամեն մարթ ուրա դարդն օնե:
- Անպնիցնիլ խուփը կըժինգյոտե:
- Անդարդ մարթը պռավել չի:
- Ամեն մարթ ուրա էշն ա քշում:
- Անըմը կա,ըմանըմը կավեչ:
- Անկնեգ մարթը անդեր շան նման ա:
- Անըմը տոր, փադը եկալ:
- Անշոն շեն ա քեցալ, առանց մըհակե ա շոռ կյամ:
- Առանց ճըրի պիպիգյանում չըն:
- Աշխարը փլաքան ա մինը պիծրանում ա, մինը վեր կյամ:
- Աշկանալ ըմ պրծալ, ըշկացավան ալ:
- Աշկը մինակ ուրան ա տեսնում:
- Աստուծ, որ մի տուռնը փակում ա, մինը պենում ա:
- Աստված սարը տեսնում ա տըսնում ա ծունը տինում:
- Աստված էլ բեթարիցը պրծցնե:
- Աստըծու պահած կյառնը կյուլը օտում չի:
- Աստըծուն քարավ չըն տալ:
- Աստված միշտ քեզ հետ նի:
- Արունը արունավ չըն լվանում:
- Աստված մըեզ մընան քցած ա:
- Աստված մի տուռնը պեց րա մըզ հետե:
- Աշկերս քըզ հետե օռած չի:
- Ասա հուվա հնգերթ, ասիմ հուվ ուս տու:
- Ամեն մարթ ալ մարթ չի:
- Աշխարհը չոփավ չի ծածկած:
- Ապրուստ կա արծաթ ա, ապրուստ կա արկաթ ա:
- Բախտը ուրա վըենավը տուռնըն ա եկած:
- Բախտը խելքեն առաչն ա ընգած:
- Բաղդադ ալ շատ խուրմա կա, ինձ հի՞նչ:
- Բրախած ապրանքը կըկյուղանան:
- Բեղեն տակավը անց ըմ կացալ:
- Բեղա վեր ընգած պրինձ ըմ տեռած:
- Բիրդան աղա յա տըեռած:
- Բոշան աղա չի նիլ:
- Գյիդա հացը ուտելու պեն ա, ծնվել չի լալ:
- Դամուրչուն տենակ չի նիլ:
- Դուզ խուսողեն փափախը ծակ ա նում:
- Եզան տակեն հորթ ա շոռ կյամ:
- Եզնը վըեր ա ընգում, տընըկավերը շտանում ա:
- Եթե սաղ քոռըն, տուալ քռաց:
- Եթիմը հիբա լավ օր տեսած:
- Ես իմ զուռնան ածիմ վըչ, թա քու էշը խրթնում ա:
- Էծեն պոզը, որ քոր ա կյամ, չոբանեն մհակեն ա քսում:
- Էշը ալա էն էշն ա, փալանն ա փոխած:
- Էշ կերած, էշ մըծացած:
- Էլ հինչ հանագ, վըր կեսը դուզ չը նի:
- Էն ախպրան, որ ճուր ըս խըմըմ պղտորեմ ալ:
- Էն օրն ա ընգալ, որ շոնը ծեքան հաց չի յոր օնում:
- Էշ ջան սատկե մալ կյարունք կկյա:
- Էշը էշին կոխկեն, որ կապիս յա խույ յօր կոնե, յա խասյաթ:
- Էշը կերալ ա, հաքումը խռավալ:
- Էշը մատաղ չի նում, համա գինը մատաղ ա նում:
- Էրկու կլոխը մին ղզանումը իփում չի:
- Ըմառվա փոշը, ծմեը նոշ ա:
- Ըշկըծակեն աշկը վըեղն ա քշտացնում:
- Ըրեխուն պենի տիր, հետան քինի:
- Ըսօրվա գործը էքուծվան չըն քցում:
- Թազա հավերն տուս եկած, ըրկաթե ծու ըն ածում:
- Թանգան իժան կավեչ:
- Թա պցրանալ կա, վերկյալ ալ կա:
- Թոփը քյար չի անի:
- Թաց ու չորը ուրուր ըն խառնված:
- Թոզ ու դուման ա անում:
- Ժաման ես ում կյամ, ճղացեն հերթան տու ըս խոսում:
- Իրեսեն թքիս, կասե թոռ ա կյամ:
- Իմ պենը առաչ ա քյունում, հինչքան օզում ըս հաչե:
- Իմ տեսած կուլը ինձ օտե:
- Ինձ հետե ըրա, քըզ հետե սըվերե:
- Ինձ ալ ա մար պերած:
- Ինձ տըես, քըզ հետե լեց լի:
- Իշտահը հուր ըն տվալ, փլավը հուր:
- Իշտահեթ քացախ:
- Իշտահը ուտելիս ա կյամ:
- Իսանեն ծեքան պեն չի պրծնել:
- Լավ լուզին օխծը պունան տուս կոնե:
- Լալը լալի լուզին լավ կըհսկանա:
- Լավ ա տան շոնը նիս, քան տան կուճինը:
- Լավ հնգերը հղե քնիլիս ա ըրվամ:
- Լավ մարթու ծառը միշտ բերք կտա:
- Լավեն շատ ման եկողըփիսեն տեմ կընգնե:
- Լավություն ըրա, ճուրը քըցի:
- Լեցը լեցա պերում:
- Լուզվի կծածը օխծեն կծածեն փիսա:
- Լուզվի տակեն վըսկռ չկա:
- Լուզին, որ ինի վեչ, ագռավնեն աշկերը տուս կոնին:
- Լ ուն դավա յա շինում:
- Լու խոզողա (ժլատ է):
- Խաչը իմն ա, զորությունը ես ըմ գյուդում:
- Խամն ու քոռըմին ըն ինում:
- Խելոք կյառն էրկու մար ա ծծում:
- Խելքան թիթեվ ա, ճուրը կուճի խոխեն:
- Խոսկի կարճնա լավ, քանդիրի էրգանը:
- Խուփը տեմ ա ընգալ քարեն:
- Ծանդր տեղթ թիթիվցնեմ ալ:
- Ծըեծաղը ծըծաղ ա պերում:
- Ծառը որ վեր ա ընգնում կըցնավերներն շտանըմ ըն:
- Ծըետ ըրազըմը կորակ ա տըեսալ:
- Կալի եզը կալըմը կքշտանա:
- Կաղ էշավ քարվան ա մտնում:
- Կապած շանը կյառնը չըն դավերյա անիլ:
- Կատվեն վազ տալ մինչև մարեքն ա:
- Կատվեն նման մեշկը տափավ չի տամ:
- Կարկուտը թակած տըեղնա թակում:
- Կարմուր կավը (կովը) կաշին փոխիլ չի:
- Կնեգ կա օխտը տղամարդ արժե:
- Կնեգ կա տոն ա շինում, կնեգ կա տոն ա քանդում:
- Կոտրած քթոլեն նման մեջ ա ընգնում:
- Կռվումը փլավ չըն պըժենում:
- Կրակեն կըշտին չախմախ չըն պընուցնում:
- Կրակեն յրա յեղ ա լցնում:
- Կտոր վարողն ալ ա մըեռալ:
- Կոժը ճրի ճանապարեն ա կոտրում:
- Կնեգը սրտավ ա մտածում, տղամարդը՝ կլխավ:
- Համ եղում ա, համ դաղում:
- Համ նալեն ա թխում, համ մեխեն:
- Հայհայս քեցալ ա, վայվայս ա մնացալ:
- Հայի եդի խելքը իմը նի:
- Հաչող շոնը կծող չի նում:
- Հարսանը քմակավը փսեն լավություն ա անում:
- Հրցնելավ Բաղդադ կքինիս:
- Հաստ ու պերակ մի կին ա:
- Հավը տանը մնա կոտն օտե:
- Հացը աշկերը քոռացնըմ ա:
- Հացը հաց ստեղծողեն տոր մի պեն ալ՝ ավել:
- Հանց ծծաղե, որ իմ ծըծաղն ալ կյա:
- Հնգերովի մահը հրսանեք ա:
- Ղոնաղը աստծունն ա:
- Ղոնաղը ղոնաղ չի, որ էսօր կյամ աէքուց քյունում չի:
- Ճպատթ քոլաթ հտրե:
- Ճրաքը ուրա տակեն լուս չի տամ:
- Ճկատեն հինչ կիրած ա էն ալ ինուլու ա:
- Ճոտերը աշունքն ըն հմբարում:
- Ճոտը ծվեն մեչին ա ըրվամ:
- Ճեղաց քեցողը կալուրոտվե:
- Ճրի նման քեցալ ա, ղումի նման մնացալ:
- Ճրի պերածը ճուրը կտանե:
- Ճուրը կարմնջի կլոխն ա պրցրացալ:
- Ճուրը ընգողը անձրևան վախել չի:
- Ճուրը ուրա հղեն կճարե:
- Մախատը մեղոկումը մնալ չի:
- Մարթ ուրա խոսկը տափավի չի տալ:
- Մարթ կա տերտերեն ա սիրում, մարթ ալ կա՝ տերտերակնգանը:
- Մարթամիչին մարթ ունենամ, օխտը թուման պարտկ ունենամ:
- Մարթու տռան շոնն ալ բիդի նախշուն նի:
- Մարթուն, որ հարգում ըս ուրա շանն ալ բիդի հարգիս:
- Մարթու ճկատեն հինչ կիրած ա, էն ալ բիդի քաշի:
- Մեղր ծախողը մանը կլուզի:
- Մըեծ էշը ախոռումն ա մնացալ:
- Մեծ թիքան անջուկն ա մնացալ:
- Մեծեն լսողեն վըենը քարավը չի կյալ:
- Մեչտեղ օտում ա, ղրաղ շոռ կյամ:
- Մինչև ետինը կյա վեչ, ըռըշկենը հիշվիլ չի:
- Մինչև քեզ քոռուղ չտաս ուրուշի լավություն չըս կարել անել:
- Մի դարդը մարթ չի սպանե:
- Մի խըելքը լավ ա, էրկոսը ավելի լավ:
- Մի ծաղկավ կյարունք չի կյալ:
- Մի ծեքը ծափ չի տալ:
- Մի ծեքավ էրկու ծմերուկ չըն փռնում:
- Մինը, որ զանգ ինի, մինն ալ պեմբակ կինի:
- Մի շենը օխտը խարաբա շենան լավ ա:
- Մի փոր հացը մի հոր հացա քցում ա:
- Մկան շեռը ճղացեն փայդա յա (օգուտ):
- Մոտե հրեվանը հեռե պարեկաման լավ ա:
- Մորը տես ախչկան օզե:
- Մոկունը ծակը չի մտնում, ավիլը հաքուց կապում ըն:
- Յորղանթ վըենեթ գյորա մըեկնե:
- Յարալու արչը ըվելի ա վտանգավոր:
- Յա Հասան քաչալ, յա քաչալ Հասան:
- Յեմիշը մըեղրի տեղ ա ծախում:
- Նախրի մեչին էշի ճակատն ա պաչալ:
- Նամարդ մարթու կարմնջավը անց չըն կենալ:
- Նմանը նմանեն ա ճարում:
- Շան անըմը տոր փադը յեր կալ:
- Շանա մազ պուք տալ օքութ ա:
- Շան կծածը շան մազավ ըն բուժւոմ:
- Շան հետ հընգեր տըեռ, համա փադը ծեքաթ վեր մի քցի:
- Շաշի ճեղացը ուրան ուրան ա աղում:
- Շափաթն ուրփաթան շուտ ա եկալ:
- Շոխկան խրտնում ա:
- Շոն սպանել ալ մի փեշակ ա:
- Շոնը կըղալավ սատկել չի:
- Շոնը սպանողեն ըն քաշ տալ տալիս:
- Շոնը շան թաթը կծում չի:
- Շոնը ուրա պհողեն ճինանչում չի:
- Շոնը դեզի շվաքումը պրանած ա, գյուղում ա ուրա շվաքն ա:
- Շոնը ուրա շինությունը կանե:
- Ոչխարը, որ ետ ըն տամ, կաղն առաչն ա ընգնում:
- Ոչ քու հացեն ըմ, ոչ քու ճիրին:
- Որց էշից քոռակ ա օզում:
- Չուլը փորեն տակն ա ընգած (աղքատացած)
- Չոր քարեն ալ քինի, կկնանչե:
- Չուտողի մալը ուտողեն հալալ ա:
- Պառավը ուրա թանեն թթո չի ասել:
- Պատերն ալ անջուկ օնին:
- Պտուղը ծառան հեռու չի ընգնում:
- Պիզեն կլխեն յումբրուղավ թխել չըն:
- Պենը թեզ յերկենալը չի:
- Պոզերը տուս ա եկած:
- Պեց քըմակեն կատու ա շլակում:
- Պարեկամեն նհետ կեր, խմե, առուտում մի ըրա:
- Պենը պենան անց ա կացած:
- Սատկած էշ ա շոռ կյամ նալերը քանդի:
- Սերը սարվորը կոտե:
- Սերը թրեքեն ալա նիկյամ:
- Ստանու անջուկը քառ:
- Սրտըմթ, որ տեղ նի, ըմանըմթ ալ եղ կինի:
- Սիրունի իրեսեն փլավ չըն օտում:
- Սոտ ասողի տոնը կրակ ա ընգալ հվտացալ չըն:
- Սոտի վըեները կարճըն ինում:
- Վենեն տըեղ անողը քմակեն ալ տեղ կանե:
- Տաշած քարը տափեն մնալ չի:
- Տարը տրածան ա փոշման, կուլը՝ թողածան:
- Տղամարթը տուրսի պատ ա, կնեգը՝ ներսի:
- Տղան հորն ա քաշում:
- Տոնը՝ մըերը, խոսկը՝ մերը:
- Ուզողի մի իրեսն ա սեվ, չտվողի՝ էրկու:
- Ուստան մինչև կեսօր ա սոված:
- Ուտող եզնը ըշխատող կինի:
- Փեշը կումաշեն պոզավն ա քցում:
- Փեշակը վոսկե բլազուկ ա:
- Փադը էրկու պտոկ օնե:
- Փողը ծեռքի կեղտ ա:
- Փողը մթեն տեղը լուս ա տամ:
- Փսփսոցը տոն ա քանդում:
- Քամեն քարան պեն չի տանել:
- Քամու պերածը քամեն կտանե:
- Քաչալը, որ ճար ճարե ուրա կլխեն կքսե:
- Քարեն մաչին արուն կա:
- Քարը կուճի չի, մարթն ա կուճի:
- Քանե լուզի ըս գյուդում, էնքան ալ մարթ ըս:
- Քըզ հետե քոն ըս նում, ուրիշի հետե արազ տեսնում:
- Քշերվա կերածը կորած ա:
- Քոռը հինչ ա օզում, էրկու աշկ:
- Քու տարն ալ կասե՝ նախրեն մեչին էշ օնիմ:
- Քուրն ասում ա ախպեր օնիմ, ախպերն ասում ա քուր չունիմ:
- Քու փորումը հըրսանիք ա, իմ փորումը պաս տալ չկա:
- Քու ցիրեկվա շոռ եկածը, ես քշերն ըմ շոռ եկալ:
- Օխտը չափե, մին կտրե:
- Օրը քեցած, խաթան մնացած:
- Օխծը հալավը փոխումա, խասյաթը՝ չէ:
- Օխծը տքցնողեն ա կծում:
- Օխծեն յրա թքե, օխծը կսատկե:
2023
Առածներ և ասացվածքներ
Ասացող՝
Լենդրուշ Հակոբջանյան
Գրառող՝
Սուսաննա Բաղդասարյան, Գոհար Մելիքյան
Վայր/ֆոնդ՝
Կապան, Ներքին Հանդ
bottom of page