ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԵՐ (3)
Զարտախին թան եմ ածալ,
Բոյավըտ մըն եմ ածալ,
Խափալ եմ թա` քե եմ գալու,
Շաղլախըտ փոլ եմ ածալ:
***
Հաց կըթխեմ յուխա յա,
Յարիս կեցը չուխա յա,
Իմ յարը ինձ հո՞ւնց կըթակի,
Ինքը մին մեծ խոխա յա:
***
Ես մին կանանչ խիար եմ,
Քու սրտիտ իխտիար եմ,
Գնա´, գնա´, ետ եշի,
Ես մին ամանաթ յար եմ:
***
Մին յար օնիմ օվչի է,
Մեջքը բարակ ղամչի է,
Ձեռնավը բան չի եր գալ,
Լեզվավը թալանչի է:
***
Սարերի թարթանջուկ թյազա,
Ճավուզ, մեխակ քեզ մյազա,
Ինձ պես նազանի աղջիկ,
Քեզ պես տղին հո՞ւնց սազա:
***
Ա~յ աջ կռան, ձախ կռան,
Կաքավը սըռան թռան,
Ա~յ քյաքլիկ պոչիկ տղա,
Ես խի՞ եմ մտիդ թռալ:
***
Սանդ կըթակեմ հախ ա,
Չմոշկը ոտնիս լախ ա,
Ա տղա, շատ մի խոսա,
Չալ մուկը ռեխատ կախ ա:
***
Ա տղա, քինա կալը տես,
Ցորտ աղբրի սալը տես,
Կատոն քյոչկա եմ քթալ,
Խփեն վեր կալ համը տես:
***
Կաղնալ էս կտրիս միջին,
Քաքուլտ թաքնիս միջին,
Թե ինձ օզես, ետ վազես,
Գյուլլան տա սրտիտ միջին:
***
Գլոխս թութուն դեմ կը տամ,
Թութուն շեվերը եր կը տամ,
Հով վեր սերը սիրածան հանի
Սրտին քարփաթուներ կըտամ:
***
Ա~յ հատար-հատար ինես,
Վրցակի կատար ինես,
Թե ինձ օզես ետ վազես,
Ինքտ ճութ ու պատառ ինես:
***
Ա´յ տղա, տավարա´ծ տղա,
Կոճակնին շարած տղա,
Իմ հեր քեզ աղջիկ չի տալ
Սիրտը խշարած տղա:
***
Խաղ կասեմ խաղիս գլխին,
Իմ հերանց պյաղին գլին,
Քաչալն իրան տեղ կանի,
Ողը տամ կաղին գլխին:
***
Աղջի´, աղջի´ համ օնես,
Ճրիկ-ճրիկ ծամ օնես,
Քո մոր աչքերը վեր դառնա,
Թե ինձ կյալի կամ օնես:
***
Բոստանս բաղ ա դառալ,
Խըյարս թաղ ա դառալ,
Իմ յարս մին խոսք ա ասալ,
Սրտումս տաղ ա տառալ:
****
Սարերին թերթիփ ձունը,
Բաղերին ավլան հունը,
Իմ յարս մին խոսք ասեց,
Կոտրեց սրտիս սյունը:
***
Հանդեր ա, հա~, հանդեր ա,
Չիմ արծաթի բանտեր ա,
Դանակ բերեք սիրտ ճղենք,
Էս ինչ բղում դարդեր ա:
****
Գետնը եր կարմինջ եմ քցալ,
Մընը մեջ վարթեր եմ լցալ,
Խաբար տարեք իմ յարին,
Չիմ իրան դարտերն եմ լցալ:
***
Մեր տան տակը վար կա
Չալ քչեղակին քար կանեմ,
Վեր իմ սիրածին ինձ տան,
Պելությունս թարգ կանեմ:
***
Ճղացին տյուռնը կանանչ,
Տյուս կուգամ համանչ-ամանչ,
Խորասան եսիր պտի,
Իմ սիրածի նշանած:
***
Եշըմ եմ` երևում չի,
Ծառերտ տերևում չի,
Աչքերս ման եմ ածում,
Էն յարը երևում չի:
***
Մթնել ա տոն չի գալիս,
Թխպել ա, թոռ չի գալիս,
Տեղ եմ ցկալ, պյարձ դրալ`
Աչքերս քյուն չի գալիս:
***
Իմ ծաղիկս քաղած ա,
Բարձր սարին կյաղած ա,
Ծաղկիս երան մին լյուս կյա
Դյուշմանին աչքը տյուս կյա:
***
Գնացի ճուրը ճրագով,
Մեջքիս տվին ուրաքով,
Իմ հոր իմ մոր ինչ ասեմ,
Ինձ խե՞ տվին կրակով:
***
Հինչ անեմ հնչիս դարտա,
Կտրան սազիս փարդա,
Աշղ չի, աշղ դառա,
Յարալու յարիս դարդա:
***
Շողքը տվավ էն պատին,
Մեջքը կոտրի իմ տատին,
Հարուստ տեղը տեղ թողեց`
Ինձ տվեց էս աղքատին:
***
Բոխչա-բահար եմ կապալ,
Աղ ու զհար եմ կապալ,
Ես էն յարին հավան չեմ,
Օժավ վրա էն կապալ:
***
Ա տղա, տվարած տղա,
Կճուկնեն շարած տղա,
Իմ հար քե աղջիկ չի տալ ,
Սիրտը խշարած տղա:
***
Սիպտակ ձիին ջուր կըտամ,
Ղալյանին թութուն կըտամ,
Ամեն մի յարս միտս կյալա,
Սրտիս քյալփաթուն կուտամ:
***
Չափարի պասմա կոխիլ մի,
Շահին ղալպ ա, փոխիլ մի,
Իմ հար քեզ աղջիկ չի տա,
Քյոնկիլն իմ ա, վախիլ մի:
***
Սարերը ձյուն կալալ ա,
Արև արալ, հալալ ա,
Զալում Գյանջեցի աղջիկ,
Դարդերն ինձ կալալ ա:
***
Բոստանը ջրած տեղը,
Ասեղը թելած տեղը,
Խաբար տարեք իմ յարին,
Հեն եմ իրան դրած տեղը:
***
Արևը կծացալ ա,
Ղումերը քուշտացալ ա,
Խաբար տարեք իմ յարին,
Մուշտարիս շատացալ ա:
Իմ յարը հոր ա իլալ,
Սարերին քոն ա իլալ,
Թոռ ա եկալ թրչալ չի,
Յափունչին շոռ ա իլալ:
***
Ես Կյորիսի ծորան եմ,
Մեծ բաղին խնձորան եմ,
Խաբար տարեք իմ յարին,
Օլքա- օլքա կորալ եմ:
***
Կը կաղնեմ կետին քարին,
Գիր կըգրեմ Նազլու յարին,
Համ կըգրեմ, համ կըճնչեմ
Աղու կտրի ըստենց տարին:
***
Կըկաղնեմ սոնա քարին,
Կընշեմ Բաքվա սարին,
Ա~յ Բաքվա խազայիններ,
Ուղարկեցեք թելլու յարին:
***
Գետն եմ դրալ կաշի,
Աչքս բազար կըեշի,
Չերան իմ յարի կյալը,
Հալալ կեսս կըմաշի:
***
Ես Կյորիսի ձորան եմ,
Մեծ պաղի խնձորան եմ,
Խապար ըրաք էն յարին,
Օլքա-օլքա կորալ եմ:
***
Մեծ արտումը ղուշ կընի,
Ցորտ աղբուրին թուշ կընի,
Յարը յարին տեսնալով,
Գյուլը աչըլմիշ կընի:
***
Կաքավը սուլուլ կըտա,
Կընճիթը տյուրուր կըտա,
Հուր որ մին յար չի ունի,
Օնքերը ուրուր կըտա:
***
Նալն ու մեխը կրակումը,
Ավլան ճոթը մկրատումը,
Սերը սիրածան հանողին,
Թաքը թխոցի գրասումը:
***
Քարին երա ղուշ պտի,
Ցուրտ աղբրին թուշ պտի,
Յա´ր, քի յարը կըտեսնա,
Գյուլն աչըլմիշ կընի:
***
Արևը սարին երան,
Մըմուռնը քարին երան,
Մին թևավոր ղուշ պտի,
Իմ սիրած յարին երան:
***
Քնացել ես եկալ ես,
Տրեխներտ կոկալ ես,
Ձեռիտ ճպատին մատաղ,
Գառնը մորան չոկալ ես:
***
Կաղնել ես բախա-բախա,
Ոններիտ չմոշկը լախ ա,
Սև տղա, կարմիր աղջիկ,
Բըռնել էլ ուրուր յախա:
***
Կայնալ ըս բախա-բախա,
Լեչակիտ տոտը կախ ա,
Սև տղա գյուլգազ աղջիկ
Բըռնել էս ուրուր յախա:
***
Աղջիկը քնաց կալավը,
Պսպղի տվավ հալավը,
Օզեց որ ետ եշի,
Նշանածն ընկավ կոլավը:
***
Գյուլում գյուլում գյուլասար,
Բուրդ կըմանեմ հավասար,
Էս շենումը երկու հարս կա,
Մինը քանց մինը յաս ա:
110. Էն յարը հո՞ր ա, տան չի,
Վարած արտը կնանչի,
Էն յարը մին քյուր ունի,
Կընկնի սարերը կըկանչի:
1898
Քնարական բանահյուսություն
Ասացող՝
անհայտ
Գրառող՝
Երվանդ Լալայա
Վայր/ֆոնդ՝
Թիֆլիս/Ազգագրական հանդես, Գիրք Գ, № 1, էջ 261-270